مفهوم سرعت واکنش های شیمیایی ۱

به نام خدا

تعریف سینتیک شیمیایی : بخشی از شیمی است که به بررسی سرعت واکنش های شیمیایی ٬ عوامل موثر بر آن ٬ همچنیین راه های کنترل سرعت واکنش های شیمیایی می پردازد .  

یک فرآیند ممکن است خودبخودی روی دهد ولی چنان آهسته پیش رود که تغییری مشاهده نشود . در این شرایط گفته می شود واکنش دهنده ها از نظر سینتیکی پایدار هستند . مانند فرآیند واکنش :  

C₆H₁₂O_6(s) + 6O_2(g) --> 6CO_2(g) + 6H₂O_(g) + 2870kj  

می گویند قند از نظر سینتیکی پایدار است .

مفاهیمی در ارتباط با سرعت واکنش های شیمیایی  

سرعت واکنش عبارتست از سرعت ناپدید شدن یکی از مواد واکنش دهنده یا سرعت پیدایش یکی از محصولات عمل .

در سینتیک شیمیایی دو مطلب مورد توجه قرار می گیرد :

الف ) میزان پیشرفت یک واکنش با زمان ( سرعت واکنش )  

ب ) چگونگی پیشرفت واکنش ( ساز و کار واکنش ) که در قسمت های بعدی مورد بحث قرار می گیرد .  

تعریف : میزان پیشرفت یک واکنش در واحد زمان را سرعت واکنش گویند .

واکنش های شیمیایی از حیث سرعت به دو دسته تقسیم می شوند :

۱) تند  مانند سوختن :  

2C₄H₁₀ + 13O₂ --> 8CO₂ + 10H₂O

 

سوختن هیدروکربن ها 

سوختن چوب 

 

P₄(s) + 5O2(g) --> P₄O₁₀ (s)  

سوختن فسفر سفید

۲) کند مانند :  

آ)  تبدیل الماس به گرافیت :

  

 ب) زنگ زدن آهن در دمای معمولی :

ج) فاسد شدن مواد غذایی در یخچال

توجه داریم که همیشه افزایش سرعت واکنش ها مورد نظر نمی باشد .  

به عنوان مثال :  

ما علاقه مندیم که غذا سریع پخته شود .  

اما ما علاقه مند نیستیم که مواد غذایی زود فاسد شود .